Legalne zatrudnienie cudzoziemców – to się opłaca
Kilka dni temu natknąłem się na informacje w mediach na temat ubezpieczonych w ZUS obcokrajowców. Według danych już blisko 600 tysięcy cudzoziemców z ponad 170 państw płaci w Polsce składki na ubezpieczenia społeczne. Największą grupę stanowią Ukraińcy – ponad 441 tys. osób. Z zatrudnianiem obcokrajowców mam do czynienia na co dzień, dlatego postanowiłem przyjrzeć się uważniej doniesieniom i podzielić doświadczeniami. Temat jest szczególnie dla mnie ważny, bo w mojej pracy często przekonuję klientów, dlaczego warto dopłacić „złotówkę” więcej, aby komuś pracowało się po prostu lepiej.
Więcej mężczyzn niż kobiet
Na początku października pracodawcy deklarowali opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za 382 tys. mężczyzn i prawie 187 tys. kobiet. Sięgając do lat wcześniejszych, proporcje dwa do jednego na korzyść panów widać jak na dłoni. Obserwuję to również w moim biznesie. Większość zatrudnianych przeze mnie cudzoziemców to mężczyźni. Składa się na to kilka czynników. Z jednej strony nadal zza wschodniej granicy, „za pracą”, wyjeżdżają żywiciele rodziny. Często są to również młodzi mężczyźni (w wieku 25-29 lat), którzy szukają dobrze płatnej pracy i perspektyw na „lepsze życie”.
Ważnym czynnikiem jest też zapotrzebowanie polskich pracodawców. W branży produkcyjnej duża część stanowisk przeznaczona jest w praktyce dla mężczyzn. Ma na to wpływ nie tylko charakter pracy, ale również obwarowania wynikające z przepisów (chociażby różnice w maksymalnym ciężarze, który mogą przenosić/podnosić pracownicy w zależności o płci). Kolejnym czynnikiem, z jakim wciąż się spotykam, są przekonania i doświadczenie pracodawcy. Jeśli przedsiębiorca miał do czynienia z częstymi zwolnieniami lekarskimi np. z powodu zajścia w ciążę czy posiadania małych dzieci, będzie skłonny zatrudniać mężczyzn. Choć oczywiście zgodnie z prawem przyjmowanie takich kryteriów jest zakazane.
Umowa jako karta przetargowa
Od pewnego czasu mówimy w Polsce o „rynku pracownika”. Jeszcze nie tak dawno napływający do nas cudzoziemcy podejmowali się każdego zajęcia. Mogę otwarcie powiedzieć, że to się zmienia. Pracownik (czy to z Ukrainy czy innego kraju) coraz częściej ma świadomość swojej wartości dla biznesu, sytuacji na rynku pracy. Wie, że może porównać stawki, warunki itp. Z badań ankietowych przeprowadzonych w naszej firmie wynika, że dla ponad 33% osób największą wartością przy wyborze pracodawcy jest stałe miesięczne wynagrodzenie i legalna praca.
Codziennie spotykam w naszej recepcji osoby, które przemierzyły kawał drogi, aby znaleźć nasz adres w Katowicach. Przyjeżdżają z dużą niepewnością, wręcz ze strachem czy ktoś ich nie oszuka, czy firma w ogóle istnieje, czy będą mieli gdzie spać tej nocy. Co pomaga rozwiać ich niepewność? Rozmowa w ojczystym języku z naszym pracownikiem, podpisanie pierwszych dokumentów, spotkanie innych osób w podobnej sytuacji. Umowa o pracę ma więc znaczenie nie tylko formalne, ale także buduje pierwsze pozytywne doświadczenia i relację z pracodawcą.
Uczciwość jako waluta
Zatrudnienie na uczciwych zasadach i opłacanie składek ZUS traktuję jako wartość, z którą żaden polski pracodawca nie powinien dyskutować. Niestety rąk do pracy brakuje. Dziś w szczególności odczuwa to branża automotive, spożywcza, logistyczna oraz budowlana. Jesteśmy firmą outsourcingową, świadczącą usługi m.in. na linii produkcyjnej czy w magazynie. Zespoły naszych pracowników realizują zlecenie dla klienta. Cenię sobie bardzo fakt, że naszym klientom nie jest obojętne, w jaki sposób zatrudniamy pracowników. Chcą mieć pewność, że to osoby zatrudnione w pełni legalnie, z poszanowaniem prawa pracy, z uregulowanymi składkami na ubezpieczenia społeczne. Są również klienci, którzy chcą wiedzieć, w jakich warunkach kwaterujemy naszych pracowników, jak żyje im się w Polsce.
Po co to piszę? Po pierwsze dlatego, że mam świadomość, że są pracodawcy, którzy nadal opierają swój biznes na tzw. zatrudnianiu na czarno (zwłaszcza w kontekście zatrudniania obcokrajowców). Po drugie dlatego, że cieszę się, że jako firma outsourcingowa mamy przyjemność współpracować ze świadomymi klientami, o podobnych wartościach. Po trzecie – mówiąc wprost – uczciwy pracodawca, zatrudniający pracowników na godnych warunkach nie ma problemów z rekrutacją, nadmierną fluktuacją pracowników, a system rekomendacji to jego główne narzędzie, służące uzupełnianiu rozwijającej się kadry. Dokładnie tak to działa w naszej firmie.
Kontekst kulturowy
Według danych ZUS, drugą po Ukraińcach grupę cudzoziemców płacących składki ubezpieczeniowe stanowią Białorusini (33,6 tys.). Kolejne miejsca zajmują: Wietnamczycy (8,1 tys.), Mołdawianie (7,3 tys.), Rosjanie (7,3 tys.), Gruzini (5,9 tys.), Hindusi (5,5 tys.), Chińczycy (4,9 tys.), Rumuni (4,6 tys.) i Włosi (4,4 tys.). Jestem przekonany, że w perspektywie najbliższych lat Polska stanie się atrakcyjnym miejscem pracy dla kolejnych nacji. Pamiętajmy, że zapis „opłacimy Twoje składki ZUS” dla większości przyjezdnych nic nie znaczy, ponieważ po prostu go nie rozumieją. Jako przedsiębiorcy będziemy uczyli się co, dla którego narodu jest wartością. Być może okaże się, że część pracowników szuka czegoś innego niż stabilności. Wygrają elastyczni pracodawcy, którzy będą chcieli poznać potrzeby osób, które planują zatrudnić. Co ważne naprawdę poznać, a nie tylko założyć, że przecież jest to oczywiste.
Adam Wybrańczyk
Dyrektor Operacyjny ThreeZones
Masz pytania?
Napisz: adam.wybranczyk@threezones.pl
